Helpende(plus)

Wat is een Helpende Zorg en Welzijn?

De helpende zorg en welzijn is dé professional die dagelijks het meest directe contact heeft met cliënten in de ouderenzorg. Waar de verzorgende coördineert en de huishoudelijk medewerker de woonomgeving verzorgt, staat de helpende middenin: bij het intieme werk van persoonlijke verzorging.

Deze functie kent twee niveaus met toenemende verantwoordelijkheid:

Helpende (niveau 2): Voert basale persoonlijke verzorging uit onder begeleiding van een verzorgende of verpleegkundige.

Helpende Plus (niveau 3): Heeft uitgebreidere taken en meer zelfstandigheid, waaronder eenvoudige verpleegkundige handelingen en medicijnbeheer.

Beiden werken volgens vastgestelde zorgplannen en protocollen, maar de helpende plus neemt meer eigen beslissingen en heeft een grotere verantwoordelijkheid.

De Kerntaken van de Helpende Zorg en Welzijn

Persoonlijke Verzorging

Het hart van het werk: cliënten helpen met wassen, douchen, aankleden, naar het toilet gaan, mond- en haarverzorging. Dit intieme werk vraagt respect, geduld en vakmanschap. Het gaat niet alleen om schoon worden, maar om waardigheid behouden.

Verpleegkundige Handelingen (vooral Helpende Plus)

• Steunkousen aantrekken
• Oog- en oordruppels toedienen
• Medicijnen klaarzetten en toedienen
• Bloeddruk en temperatuur meten
• Simpele wondverzorging
• Catheter- en stomazorg (onder supervisie)

Mobiliteit en Transfer

Helpen bij het opstaan, lopen met rollator, transfers van bed naar stoel. Dit vraagt kennis van tilltechnieken en oog voor veiligheid - voor de cliënt én voor de helpende zelf.

Eten en Drinken

Maaltijden aanbieden, helpen bij eten, zorgen voor voldoende vochtinname. Voor veel ouderen is dit een kwetsbaar punt - de helpende speelt een cruciale rol bij het signaleren van veranderingen in eetlust of gewicht.

Observeren en Signaleren

Door dagelijks contact vallen veranderingen op: is de cliënt verwarder dan gisteren? Eet hij minder? Heeft ze pijn? Deze observaties doorgeven aan de verzorgende of verpleegkundige is essentieel voor goede zorg.

Psychosociale Ondersteuning

Een luisterend oor, geruststelling bij angst, structuur bieden, activeren waar mogelijk. De helpende is vaak vertrouwenspersoon en vraagbaak - soms meer dan familie.

Kenmerken van Helpenden Zorg en Welzijn

Zorgzaam en Betrokken

• Oprecht gemotiveerd om mensen te helpen
• Empathisch vermogen en geduld
• Kunnen omgaan met kwetsbaarheid en afhankelijkheid
• Blijven respectvol in intieme zorgsituaties

Praktisch en Oplossingsgericht

• Hands-on mentaliteit: doen wat nodig is
• Improvisatievermogen bij wisselende situaties
• Flexibel in onvoorspelbare werkdagen
• Vindingrijk in het verlenen van zorg

Teamspeler met Zelfstandigheid

• Werken onder supervisie, maar vaak alleen bij cliënt
• Moeten eigen beslissingen nemen in het moment
• Rapporteren aan en overleggen met verzorgenden
• Onderdeel van groter zorgteam

Leergierig maar Wisselend Niveau

• MBO niveau 2 of 3, soms nog in opleiding
• Grote verschillen in ervaring binnen teams
• Gemotiveerd om te leren en te groeien
• Soms onzeker over eigen competenties

Specifieke Uitdagingen

Spanning tussen Protocol en Praktijk

In de opleiding leren helpenden te werken volgens protocollen en zorgplannen. In de praktijk blijkt de werkelijkheid weerbarstiger: cliënten die niet meewerken, te weinig tijd, ontbrekende middelen. Deze spanning tussen 'hoe het moet' en 'hoe het kan' zorgt voor stress en dilemma's.

Emotionele Belasting

Dagelijks werken met ziekte, achteruitgang en sterven raakt. Helpenden bouwen banden op met cliënten en ervaren verdriet bij verlies. Tegelijk wordt van hen verwacht dat ze professioneel blijven. Zonder goede begeleiding leidt dit tot emotionele uitputting.

Complexe Zorgvragen bij Beperkte Ervaring

Cliënten zijn steeds zieker en blijven langer thuis. Helpenden komen dementie, Parkinson, COPD, diabetes tegen - vaak zonder diepgaande kennis over deze aandoeningen. "Wat doe ik als mevrouw agressief wordt?" "Waarom ademt meneer zo moeilijk?" Deze vragen blijven soms onbeantwoord.

Onzekerheid over Eigen Grenzen

Wanneer zeg je 'dit kan ik niet'? Wanneer schakel je een verzorgende in? De helpende wil graag helpen én competent overkomen, maar weet niet altijd waar de grens ligt van eigen kunnen. Dit leidt tot risico's of juist overmatig doorverwijzen.

Tijdsdruk en Werkdruk

Te weinig tijd per cliënt is chronisch probleem. "Ik moet doorrennen naar de volgende" betekent haastige zorg, geen ruimte voor een praatje, stress om het rooster te halen. Dit botst met het zorgzame karakter dat helpenden naar het vak trekt.

Communicatie met Cliënten en Familie

Hoe vertel je een familie dat hun vader niet meer veilig alleen kan wonen? Hoe ga je om met een veeleisende cliënt? Communicatievaardigheden worden verondersteld, maar helpenden voelen zich hier vaak onzeker in.

Fysieke Belasting

Tillen, bukken, in ongemakkelijke houdingen werken - het lichaam krijgt klappen. Zonder goede tiltraining en aandacht voor eigen lichaam ontstaan rugklachten en andere blessures.

Scholing die Niet Aansluit

Ook voor helpenden geldt dat veel trainingen:

• Te abstract zijn zonder praktijkvoorbeelden
• Geen tijd laten voor verwerking en oefening
• Niet ingaan op échte dilemma's uit de praktijk
• Te weinig rekening houden met verschillend kennisniveau
• Moeilijk toegankelijk zijn naast drukke werkroosters

Waarom Maatwerk Scholing Nodig is

Helpenden zorg en welzijn hebben een veeleisende functie met grote verantwoordelijkheid. Hun scholing moet aansluiten bij de realiteit van hun werk en de diversiteit binnen de doelgroep. Effectieve trainingen zijn:

• Praktijkgericht en herkenbaar: casuïstiek uit hun eigen werk
• Interactief en ervaringsgericht: oefenen, sparren, uitwisselen
• Gelaagd qua niveau: passend bij helpende én helpende plus
• Gericht op dilemma's: hulp bij lastige keuzes in de praktijk
• Ondersteunend voor emotionele impact: aandacht voor wat het werk doet
• Flexibel toegankelijk: passend bij wisselende diensten
• Versterkend voor zelfvertrouwen: "ik kán dit, en ik weet wanneer ik hulp nodig heb"

Essentiële Scholingsthema's:

• Veel voorkomende aandoeningen in de ouderenzorg (dementie, CVA, COPD, diabetes, Parkinson)
• Omgaan met probleemgedrag en agressie
• Communicatie met cliënten, familie en collega's
• Professionele grenzen en wanneer door te verwijzen
• Signaleren en rapporteren
• Medicatieveiligheid en verpleegkundige handelingen
• Tilltechnieken en fysieke belasting voorkomen
• Omgaan met emoties, verlies en rouw
• Zelfzorg en voorkomen van burn-out

De Helpende Verdient Gerichte Ondersteuning

Helpenden zorg en welzijn zijn het kloppende hart van de dagelijkse ouderenzorg. Zij maken het verschil tussen overleven en waardig leven voor kwetsbare ouderen. Hun directe zorg, observaties en betrokkenheid zijn onmisbaar.

Deze professionals werken in uitdagende omstandigheden met grote verantwoordelijkheid. Met scholing die écht aansluit bij hun werkelijkheid kunnen zij groeien in vakmanschap, zelfvertrouwen en werkplezier. Dat verdienen zij - en dat verdienen hun cliënten.